Yağ Tutucu ve Foseptik Nedir?

Yağ tutucu ya da yağ ayırıcı olarak bilinen cihaz en basit anlatımı ile, atık su kanalları içerisinde bulunan katı atık ve biriken yağların belediye kanalizasyon sistemine girmesini engelleme mantığıyla çalışan bir cihazdır.

Yağ Tutucu Nedir?

Kullanılmış sularda biriken bitkisel, hayvansal ve ya madeni yağların kanalizasyon sistemine karışmasını engelleyen bir ön filtrasyon cihazı olan yağ tutucu cihazları yağ ayırıcı ve grease seperator olarak da bilinir. Bu cihazların kullanımı çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla belirlenen alanlarda zorunlu hale getirilmiştir. Mevzuat kapsamında bulunan iş yerlerinin yağ tutucu kullanmamaları durumunda çeşitli yaptırımları bulunmaktadır. Kullanılmış yağların önemli bir kısmı içme suyu kaynaklarına karıştığı ve yer altı sularının kirlenmesine neden olduğu için belediyelerce yağ tutucu sistemlerin kullanılmasına oldukça fazla dikkat edilmektedir.

Foseptik Nedir?

Halk arasında lağım çukuru olarak da bilinen foseptik, lağım şebekesinin ya da kanalizasyonun bulunmadığı bölgelerde sağlık koşullarına uygun olarak yer altına kurulan özel atık depolarına verilen genel bir isimdir. Bu depolar kapasitesini doldurduğu zaman vidanjörlerle çekilir ve atıklar uygun bir yere taşınır. Özellikle kolera, tifo ve ishal gibi kanalizasyondan kaynaklanan bulaşıcı hastalıkların insanlara zarar vermesini önlemek amacıyla foseptik çukurları ya da tankları oldukça işlevseldir. Anadolu’nun kırsal alanlarının büyük bir bölümünde hala foseptik çukurları kullanılmaktadır.

Yağ Tutucu ve Foseptikte Karşılaşılan Sorunlar Nelerdir?

Yağ tutucu ve foseptik alanlarda zamanla bazı sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Genellikle temizliğinin aksatılması durumlarında ortaya çıkan bu sorunlar yağ tutucu sisteme zarar verebilir. Temel sebebi olarak ise atık yağ gösterilebilir. Birikmiş atık yağlardan kaynaklanan tıkanma, kötü koku ve böceklenme sorunlarına karşı belirli periyotlarla yağ tutucu sistemin temizliği yapılmalıdır. Bu temizliklerin yanı sıra haftalık, aylık ve yıllık periyotlarda sistemin genel bakımları da aksatılmamalıdır.

Yağ Tutucu Kimler İçin Kanuni Zorunluluktur ve Cezaları Nelerdir?

Çevre ve Orman Bakanlığı’nın yönetmeliğine göre toplu yaşam alanlarında ve işletmelerde yağ tutucu kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Özellikle bitkisel ve hayvansal yağ kullanarak üretim yapan kafe, pastane, fabrika, otel, yemekhane, dinlenme tesisi ve restoranlarda; devlet ve üniversiye hastanelerinde, devlet okulları ve yurtlarında, üniversite pansiyon ve misafirhanelerinin kantinlerinde, üretim yapılan alanın boyutuna ve sistemine göre atık su boru hattı çıkışına ya da kullanılan lavaboların altına atık yağ tutucu sistemlerin yapılması zorunlu hale getirilmiştir.

Belediyelerce atık yağ sisteminin kullanılmadığı belirlenen yerleşim alanları ya da işletmelere 5326 Kabahatler Kanunu’nun 41/2. Maddesinde belirtilen cezanın alt limitinden para cezası verilmesine ve ödenmemesi durumunda cezanın giderek katlanacağı şeklinde karar verilmiştir.

Yağ Tutucuda Biriken Yağların Zararları Nelerdir?

Toplu yaşam alanları da dahil olmak üzere artık pek çok alanda kullanılmaya başlayan yağ tutucular çevreye verilerin zarar konusunda oldukça önleyici bir yöntemdir. Yağ tutucunun içerisinde tutulan atık yağ doğaya ve içme suyuna karıştığı takdirde insan sağlığı başta olmak üzere pek çok alanda olumsuz etkisini gösterebilir. Denize, suya ya da göle karışan bu yağlar yaşam alanları içerisindeki canlı türlerine zarar verir. İçme suyuna atık yağ karışması durumunda pek çok insanın kullanabileceği kadar suyu içilmez hale getirir. Bu sebeple bitkisel atık yağların doğaya karışmaması konusunda dikkatli olunmalıdır. Gerekli görülen alanlarda kullanılan yağ tutucular, atık yağların depolanarak doğaya karışmasına engel olur. Çevre kirliliğinin oluşmasında büyük bir engel olan yağ tutucular düzenli aralıklarla bakım ve temizliği yapıldığı takdirde oldukça uzun ömürlü ve işlevsel sistemlerdir.